Türkiye Çocuk Esirgeme Kurumu Çocuk Bayramı 1
Savaş yıllarında kimsesiz ve yetim çocuklara bakmakla yola çıkan Himaye-i Etfal Cemiyeti kısa zamanda halkın güvenini kazanmıştır. Kurtuluş Şavaşı sırasında ve sonrasında çocukların koruyuculuğunu yapan ve onları manevi evlat edinen Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Çocuk Esirgeme Kurumu’nun kuruculuğunu ve koruyuculuğunu üstlenmiştir. Atatürk’e göre çocuklar toplumun en değerli varlıklarıdır ve onlara gereken önem gösterilmelidir. Çocuk sorunuyla yakından ilgilenen Atatürk “Memleket çocuklarını korumayı üzerine alan Çocuk Esirgeme Kurumu’na vatandaş yardıma mecburdur” diyerek, bu mesajla toplumsal desteği sağlamlaştırmıştır.
Çocuk alanında birçok ilki başlatan Türkiye Çocuk Esirgeme Kurumu Çocuk Haftası konusunda da önemli rol oynamıştır. Ülkemizde 23 Nisan “Milli Hakimiyet Bayramı” (Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı) olarak kutlanan “ÇOCUK BAYRAMI” dünyada ilk olma özelliğini taşımaktadır.
- Veldet Velidedeoğlu’nun 18 Nisan 1982 tarihinde Cumhuriyet Gazetesinde yayınlanan ‘İlk Ulusal Bayram ve Bir Anı’ isimli makalesinde,
“23 Nisan 1921 tarihinde Milli Bayramı kutlamak amacıyla Dar-ül Muallimi Mezunları Cemiyeti okullara yazı yazarak kız ve erkek mekteplerini kutlamalara davet eder. Zamanın valisi ve Maarif Müdürü kız ve erkeklerin bir arada bayram yapamayacaklarının, töre-ne katılan öğretmenlerin işten çıkarılacağını belirtir.
Cemiyet konuyu Gazi Paşa’ya aktarması için Yunus Nadi Bey’e ricada bulunur. Mustafa Kemal Paşa konu-nun aktarılması üzerine derneğin bayramı yapabilece-ğini, kendisinin de gelerek çocukların bayramlarını kutlayacağını belirtir. Mustafa Kemal Paşa törene katılarak çocukların okuduğu kahramanlık şiirlerini dinler ve bu bayramın adının “Hakimiyeti Milliye ve Çocuk Bayramı” olarak kabul edilmesini ister”
diyerek konuyu özetlemiştir.
İffet Aslan’ın Dünya’nın İlk Çocuk Bayramı 23 Nisan ve Uluslararası Çocuk Yılı (Belleten C: XLVI, s. 183) isimli yazısında; TBMM’nin 1. 2. ve 3. açılış yıldönümlerinde gazetelerde çocuk bayramından söz edilmediğini, 23 Nisan l923 tarihinde çocukla ilgili Himaye-i Etfal pulu çıkarıldığı, 23 Nisan l924 tarihli bir gazede “Bu gün yavruların rozet bayramıdır”, 23 Nisan l926‘da Hakimiyet-i Milliye‘de “23 Nisan Türkler’in çocuk günüdür”, 1927 yılında ise 23 Nisan‘ın Himaye-i Etfal Cemiyetince “Çocuk bayramı” günü kabul edildiğini belirtiyor.
İffet Aslan’ın yazısında, törenler düzenlendiği, bu törenlerde çocukların geçit yapması için Cumhurbaşkanlığı‘nın otomobillerini tahsis ettiği, çocuk alayları, şenlikleri ve “gürbüz çocuk yarışmaları” düzenlendiği, baloların yapıldığı, 1933 yılından itibaren gösterilerin zenginleştirilerek stadyumlarda yapılmağa başlandığı belirtilmektedir.
Himaye-i Etfal Cemiyeti çocuk bayramı kutlamalarını 1929 yılından itibaren bir haftaya yayarak “Çocuk Bayramı Haftası” olarak kutlamaya başlamıştır. Hafta boyunca konferanslar, nutuklar, eğlenceler, sergiler, müsamereler, radyo proğramları yapılmış, basında çocukla ilgili resim ve yazılar yayınlanmıştır.
Himaye-i Etfal Cemiyeti’nin 1929 yılında çıkarılan “Çocuk Haftası” isimli yayınında konunun önemi, devlet büyüklerinin çocuklar ve haftayla ilgili görüşleri, çocukların yazı ve şiirleri yer almıştır. 24 Nisan 1929 tarihli Cumhuriyet gazetesinde; “Ankara Palas’taki mü-samereye Gazi Hazretleri teşrif buyurdular. Tezahürat çok mükemmel olmuş ve verilen müsamereler herkes tarafından taktir edilmiştir” denilmektedir.
İffet Aslan’ın adıgeçen yazısında “Çocuğun öteki gün-lerde okuldışı saatlerde yeteneklerini geliştirebilmesi için düşünülmüş olan Çocuk Saraylarının da devreye girmiş olduğunu öğreniyoruz.” ifadesi yer almaktadır. Konuyla ilgili yeterli bilgi ve kaynaklara henüz ulaşmamamıza rağmen ifadeden Himaye-i Etfal Cemiyetinin serbest zaman etkinliklerine önem verdiğini anlıyoruz.
